VROUWEN IN NEPAL

Nepal is al zeker één van de landen waar nog een lange weg is af te leggen voor vrouwen hun rechtmatige plaats in de maatschappij krijgen.

Tijdens de “In country training” werden we overstelpt met voorbeelden van hoe de Hindoe godsdienst en tradities de vrouw in een ondergeschikte positie houden.

Deze voorbeelden, gaande van quasi onschuldig, zoals het voedsel bereiden voor de familie en dan als laatste eten, meestal dan nog de restjes van het bord van de echtgenoot, tot gruwelijke praktijken zoals geestelijke en fysische folteringen wanneer de schoonfamilie vindt dat de bruidsschat onvoldoende was, scheppen een beeld van onderdrukking, waarbij de meest essentiële mensenrechten ontzegd worden.

Deze week wordt het “Teej” festival gevierd: vrouwen en jonge, huwbare meisjes zullen, na het rituele vasten en baden in prachtige rode Saris al zingend naar de tempel dansen en dat alles om een geschikte man te vinden!

Het dansen en zingen wordt in de traditionele cultuur alleen bij die gelegenheden gedoogd, een wel opgevoede vrouw danst en zingt niet, ze houdt haar mond!

In de landelijke gebieden worden meisjes al op zeer jonge leeftijd uitgehuwelijkt (12 – 13 jaar). Al zijn ze dikwijls van dezelfde leeftijd, het leeftijdsverschil met de bruidegom kan ook enorm oplopen.

Hun familie betaalt een bruidsschat aan de ouders van de man om hen in huis te nemen, waar ze al het zware werk moeten doen, in het huishouden maar ook op het land. Veel van de meisjes zijn te jong om kinderen te baren en dat, gekoppeld aan de gebrekkige gezondheidszorg, de fysische uitputting en de morele ontreddering om al op zo’n jonge leeftijd het ouderlijk huis te moeten verlaten, verklaart het hoge sterftecijfer in die groep.

De meisjes zijn altijd onderdanigheid aan de schoonfamilie verschuldigd, het is een gunst dat die hen wil opnemen. Ze moeten ook verduren hoe hun man een tweede, en soms een derde vrouw in huis haalt en kunnen ze hem geen kinderen schenken ( bij voorkeur zonen) dan zal één van de andere vouwen die klus wel overnemen .

Veel zekerheid heeft het meisje niet , ze kan heel gemakkelijk door haar man en zijn familie worden uitgestoten en aan de zelfkant van de maatschappij belanden. Kan ze bij haar eigen familie niet meer terecht, dan heeft ze ook weinig andere opties, omdat ze zo vroeg van school is gehaald, dan werk aan te nemen dat op zijn minst vernederend is, meestal eindigt ze in de prostitutie.

Als vrijwilliger in een vreemd land ben je verondersteld de cultuur en de gebruiken te respecteren maar als je hoort hoe vrouwen tijdens hun menstruatie naar een hutje, een heel eind van het woonhuis, worden verbannen, omdat ze “onrein” zijn, en daar hun dagen in afzondering moeten doorbrengen met het minimum aan eten en drinken, dan kost het wel heel veel moeite om dat respect op te brengen.

In de grote steden, zoals Kathmandu, heerst een heel andere cultuur, wordt mij verteld, en vrouwen groepen voeren actie om wetten gestemd te krijgen die een eind moeten maken aan deze toestanden.

Zo’n wetten zijn er ook al om de discriminatie op te heffen die het kaste systeem met zich meebrengt maar in de praktijk komt daar toch niet heel veel van terecht.

Als ik, op mijn reis naar de districten, in Kailali (Far West), voor het eerst in de dorpsgemeenschappen kom, wil ik natuurlijk graag weten hoe de vrouw in die samenleving te situeren. Het aandachtspunt is vooral de discrepantie tussen jongens en meisjes, wat betreft het schoolbezoek. Meisjes worden gemakkelijk van school gehouden, met de redenering : Waarom nog studeren als je toch alleen maar voor het huishouden zal zorgen? Een goede man vinden is de hoofdzaak!

Ik heb vragenlijsten voorbereid over o.m. de kansen om als vrouw alleen werk te vinden en hoe de schoolse achterstand in te lopen. Ik bezoek 2 projecten : een groep vrouwen die hun spaarcenten hebben samen gelegd om een zaak op te starten die voor inkoop en verkoop van lokale, artisanale siervoorwerpen gaat zorgen, zoals mandjes, kussens, wandtapijtjes,.., en een groep meisjes uit heel arme en gemarginaliseerde families die het risico lopen in de prostitutie verdwijnen. Veel van die meisjes worden weggelokt met de belofte van een goede job maar belanden in Indische of Maleisische bordelen. Een NGO die hun lot ter harte neemt, biedt hen een studiebeurs zodat ze hun schoolse loopbaan kunnen afmaken en ze krijgen ook Engelse lessen. Net zoals in Cambodja wordt kennis van het Engels hier beschouwd als een essentiële voorwaarde om een goede job te vinden.

En ja, de meisjes en de vrouwen die ik ontmoet zijn natuurlijk heel mondig en zelfstandig, hebben een hele boel vragen, en lijken helemaal niet op het stereotype beeld van de onderdrukte slavin dat ik ondertussen mezelf van de vrouw in de rurale gebieden heb gevormd .

Ik besef wel dat deze 2 groepen eerder exceptioneel zijn en ga dan ook niet meteen conclusies trekken. (de tijd ontbreekt voor verder sociologisch onderzoek, is trouwens ook niet mijn opdracht)

In het huis waar ik een appartement huur hebben de eigenaar en zijn vrouw 2 tienerdochters die naar privé scholen gaan, vlot Engels spreken en in kledij en houding niet echt veel verschillen van hun Europese en Amerikaanse leeftijdsgenoten. Ik denk dat ik hen ga vragen of ze straks ook naar de tempel dansen om een goede man te vinden!

Met vriendelijke groet,

Wim